Het starten van een eenmanszaak: wat je moet weten als ondernemer

Je begint voor jezelf als ondernemer. Nice, gefeliciteerd! Maar: welke rechtsvorm kies je voor je bedrijf? Heel veel zelfstandigen kiezen ervoor als eenmanszaak door het leven te gaan, en dat is goed en belangrijk, maar nog beter is het als je ook volledig begrijpt wat die keuze betekent voor je bedrijf, en misschien zelfs je leven! In dit artikel leggen we alle ins en outs van de eenmanszaak uit. Trek je ondernemerspak maar aan en stap in.

Wat is een eenmanszaak eigenlijk?

Een eenmanszaak is een bedrijfsvorm waarbij er maar één eigenaar is. Deze eigenaar (jij dus) is verantwoordelijk voor alles. Dat betekent dus dat je niet alleen de baas bent, maar ook de schoonmaker, de koffiezetter en de techgekkie van de IT-afdeling. En het gaat nog verder, want de fiscus ziet eenmanszaken als ‘natuurlijk persoon’, wat betekent dat je privé aansprakelijk bent voor eventuele gemaakte zakelijke schulden. Verdere basics: een eenmanszaak oprichten doe je door je in te schrijven bij het handelsregister van de Kamer van Koophandel. Dat kan met één per keer, het kost je welgeteld 75 euro én je bent in goed gezelschap: er zijn zo’n 1,5 miljoen eenmanszaken in Nederland!

Voor- en nadelen van een eenmanszaak beginnen

Zoals je al voelt zitten er zowel voor- als nadelen aan de rechtsvorm ‘eenmanszaak’. We sommen ze voor je op, te beginnen met:

Voordeel 1: je houdt zelf de volledige controle

Een voordeel is dat je net zoveel controle hebt over je bedrijf als Beyoncé over haar dansbewegingen. Als eigenaar neem jij de beslissingen, en kan je zelfs, als het echt nodig is, andere personen via een volmacht bevoegd maken. Op die manier kan iemand anders voor jou rechtshandelingen verrichten, zoals een wijziging in het Handelsregister doorgeven. 

Voordeel 2: eenvoud

Een ander groot voordeel voor jou als ondernemer is dat je een eenmanszaak zo ontzettend eenvoudig en snel opricht. Je vult online bij de Kamer van Koophandel je gegevens in, maakt een afspraak, neemt een vorm van identificatie mee naar de dichtsbijzijnde KvK-locatie en na het aftikken van €75 ben je in business.

Voordeel 3: fiscaal aantrekkelijk

Een eenmanszaak hebben als ondernemer is tot 150.000 euro winst fiscaal aantrekkelijk. Bij een eenmanszaak is je winst al het geld dat je overhoudt van je omzet na aftrek van kosten en inkopen. Bij de rechtszaak ‘besloten vennootschap’ betaal je vennootschapsbelasting over de winst en dividendbelasting over de winstuitkering. Bij een eenmanszaak wordt het dus vanaf ongeveer 150.000 winst aantrekkelijker om toch voor een BV te gaan. Je hebt verder de eerste drie jaar recht op startersaftrek, krijgt het voordeel van zelfstandigenaftrek (een bedrag dat je van de fiscus mag aftrekken van de bedrijfswinst) én je hebt recht op mkb-winstvrijstelling, een andere wettelijk vastgelegde aftrekpost voor je winst als ondernemer.

Maar! Natuurlijk zijn er ook nadelen, en wel de volgende: 

Nadeel 1: persoonlijke aansprakelijkheid

We zeiden het al eerder, maar hét grote nadeel van een eenmanszaak is dat je persoonlijk aansprakelijk bent voor alle schulden van je bedrijf. Mocht je bedrijf in financiële problemen komen – afkloppen dat het niet gebeurt -, kan ‘men’ (soms ook wel bekend als: ‘de schuldeisers’) aanspraak maken op jouw privébezittingen. Gaat je bedrijf failliet, dan ben jij zelf ook failliet. Als je dan in gemeenschap van goederen bent getrouwd, is ook je partner financieel aansprakelijk voor de schulden. Dingen om te bespreken en goed over na te denken.

Nadeel 2: externe financiering is soms lastiger te krijgen

Met een eenmanszaak is het moeilijker externe financiering voor je bedrijf te regelen. Het feit dat je persoonlijk aansprakelijk bent voor de schulden van het bedrijf, kan paradoxaal genoeg tegen je werken. Hoewel veel mensen nóg beter hun best zullen doen niet failliet te gaan, kan het evengoed de kans verkleinen dat een financierder het geld uiteindelijk terugkrijgt. Ook wordt het groeipotentieel van eenmansbedrijven soms kleiner ingeschat dan dat van bijvoorbeeld bv’s, wat ook de aantrekkelijkheid om je bedrijf te investeren niet per se ten goede komt.

Nadeel 3: je pensioen en arbeidsongeschiktheidsverzekering moet je zelf regelen

Een mogelijk nadeel is dat je met een eenmanszaak je eigen pensioen en/of arbeidsongeschiktheidsverzekering moet regelen. We zeggen ‘mogelijk’, want dit geldt niet voor iedereen. Sommige mensen – zo ook ondernemers – vinden het veel fijner om alles zelf in handen te houden en dus je pensioen en/of arbeidsongeschiktheidsverzekering zelf te regelen. 

Eenmanszaak, in’t kort, vraag voor vraag

Als je nu nog vragen hebt over eenmanszaken, hopen we die hier allemaal te beantwoorden.

Eenmanszaak belasting: hoeveel belasting betaal je als eenmanszaak?

Je betaalt belasting over je winst. Er zijn echter enkele aftrekposten die je belastbare winst kunnen verminderen. Over inkomsten tot € 68.508 betaal je 37,35% belasting. In de tweede schijf betaal je 49,50% belasting over alle winst boven die € 68.508.

Mag je personeel in dienst nemen?

De term ‘eenmanszaak’ betekent dat er één persoon de eigenaar en verantwoordelijk is voor de onderneming, niet dat er maar één persoon kan werken in de onderneming. Als je mensen in dienst neemt, hou er dan wel rekening mee dat je je onder andere moet registreren als werkgever, dat je loonheffingen moet inhouden en afdragen voor zaken als de belasting en verzekering, dat je überhaupt goed verzekerd moet zijn en dat iedereen keurig met arbeidscontract en onder goede omstandigheden kan werken. 

Wat is het verschil tussen een eenmanszaak en een vennootschap onder firma (vof)?

Het verschil tussen een eenmanszaak en een vennootschap onder firma (vof) is dat een vof is als een eenmanszaak, maar dan met meer mensen. Het belangrijkste verschil is dat in een vof alle vennoten eigenaar zijn. Verder hebben ze gelijke zeggenschap. Dat betekent dus ook dat bij een mogelijk faillissement iedere vennoot persoonlijk financieel aansprakelijk is. Ook als je vennoten schulden aangaan ben jij daar verantwoordelijk voor. Qua kosten is er in principe geen verschil tussen een eenmanszaak en een vof. Om je in te schrijven betaal je voor beide rechtsvormen 75 euro inschrijfgeld bij de KvK.