Financiële risico’s van arbeids-ongeschiktheid

Een ongeluk zit in een klein hoekje, waardoor je als zelfstandige of mkb-ondernemer grote financiële risico’s loopt. Wat gebeurt er als je tijdelijk of langdurig arbeidsongeschikt raakt en niet meer kunt werken? Het inkomen droogt op, waardoor woonlasten, andere vaste lasten en de boodschappen snel onbetaalbaar kunnen worden.

Hoe dek jij de financiële risico’s van arbeidsongeschiktheid af? Lees over de AOV en de belangrijkste alternatieven voor ondernemers.

De financiële risico’s van arbeidsongeschiktheid kun je op verschillende manieren afdekken. De meest gebruikelijke manier is een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV). Daarnaast zijn er alternatieven beschikbaar. Wij zetten ze voor je op een rij, inclusief de mogelijkheid om zelf te sparen en daarmee financiële klappen op te vangen. 

Wat zijn mijn mogelijkheden?

1. Verzekeren voor arbeidsongeschiktheid

De arbeidsongeschiktheidsverzekering is de meest gebruikelijke keuze. Je kunt de verzekering afsluiten bij een groeiend aantal verzekeraars. Zij beoordelen jouw beroep, het risico dat je loopt om arbeidsongeschikt te raken en stellen je een aantal mogelijkheden voor. Wil je bijvoorbeeld ander werk accepteren dat je nog wel kunt doen, als je jouw originele beroep niet meer kunt uitoefenen? Je betaalt een lagere premie, net als wanneer je aangeeft de eerste maanden of jaren zelf financieel te overbruggen.

Houd rekening met een medische keuring en een prijzige verzekering. Afhankelijk van jouw beroep, het risico dat je loopt en het inkomen dat je wilt verzekeren, kan de AOV makkelijk een paar honderd euro per maand kosten. Gelukkig zijn er verschillende alternatieven beschikbaar voor de arbeidsongeschiktheidsverzekering. 

2. Broodfonds

Veel zzp’ers en mkb-ondernemers kiezen ervoor om zich aan te sluiten bij een broodfonds. Het zijn groepen van 25 tot 50 ondernemers, die afspreken elkaar te helpen als er iemand arbeidsongeschikt raakt.

Alle aangesloten ondernemers zetten maandelijks een bedrag op een spaarrekening. Zodra één van de deelnemers arbeidsongeschikt raakt, ontvangt hij of zij schenkingen van de rest. Met die schenkingen is er maximaal 2 jaar lang een uitkering beschikbaar. Een goed voorbeeld van solidariteit onder ondernemers, al kleven er ook een paar nadelen aan. Een volle spaarrekening kan fiscaal nadelig uitpakken en schenkingen aan het fonds zijn niet van de belasting aftrekbaar. Bovendien stellen sommige broodfondsen strenge eisen, bijvoorbeeld aan het inkomen of aan de periode dat je al ondernemer bent. In andere gevallen kun je alleen lid worden als je er al iemand kent.

3. Vangnetverzekering

Lukt het niet om een arbeidsongeschiktheidsverzekering af te sluiten? Zodra je wordt geweigerd, heb je de mogelijkheid om een vangnetverzekering aan te vragen. Je verzekert een inkomen op basis van 70% van het minimumloon. Houd rekening met een wachttijd van een jaar, waardoor je die periode zelf dient te overbruggen.

Let op: wil je een vangnetverzekering afsluiten om de financiële risico’s van arbeidsongeschiktheid af te dekken? Dat kan binnen 15 maanden, nadat je als zelfstandig ondernemer bent gestart. Bovendien kun je dit alleen doen bij een verzekeraar die je afwijst voor een reguliere AOV. 

4. Bijstand voor zelfstandigen

Ben je ondernemer en heb je (zeer) weinig inkomen? Op basis van het Besluit bijstandsverlening zelfstandigen (Bbz) kun je bij de gemeente bijstand aanvragen. Je krijgt een aanvulling tot 70% van het minimumloon, waar je maximaal 12 maanden gebruik van kunt maken.

Let op: wil je in aanmerking komen voor de bijstand voor zelfstandigen? Dat kan alleen als je in een huurhuis woont en geen spaargeld hebt. Bovendien mag jouw inkomen niet hoger zijn dan het actuele bijstandsniveau.

5. Zelf sparen voor arbeidsongeschiktheid

Je kunt natuurlijk zelf sparen om de financiële risico’s van arbeidsongeschiktheid af te dekken. In algemene zin is het sowieso een goed idee om als ondernemer extra te sparen. Het helpt je om de magere jaren op te vangen, in de tijd dat je de vette jaren ervaart. Zodra je goede zaken doet en veel nieuwe klanten kunt verwelkomen, is het verstandig om er rekening mee te houden dat het ook een keer minder kan worden.

Houd er aan de andere kant rekening mee dat je flink moet sparen om daarmee arbeidsongeschiktheid op te kunnen vangen. Je geeft maandelijks waarschijnlijk meer uit dan je denkt. Tel de kosten voor bijvoorbeeld de boodschappen, de huur of hypotheek en belangrijke verzekeringen maar eens bij elkaar op. En denk dan aan de andere bedragen per maand die je uitgeeft of tel die van de vorige maand op om tot een goede inschatting te komen. 

6. Verzekering bij het UWV

Ben je ondernemer geworden vanuit loondienst? Werknemers hebben recht op de WIA en ZW van het UWV, waardoor ze tot 2 jaar lang kunnen vertrouwen op loondoorbetaling. Na die periode kunnen zij terugvallen op de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA). Bovendien is er vanuit de Ziektewet (ZW) een extra vangnet beschikbaar, dat er niet is voor zelfstandig ondernemers en mkb-ondernemers.

Je kunt er vanuit loondienst wel voor kiezen om de dekking op basis van de WIA en ZW vrijwillig te verlengen bij het UWV. Het is belangrijk om binnen 13 weken nadat je stopt bij jouw werkgever aan te geven dat je hier gebruik van wilt maken. Het biedt niet dezelfde dekking als een AOV, maar kan je als ondernemer wel helpen om de financiële risico’s af te dekken. 

Financiële risico’s afdekken

Wil je als ondernemer voorkomen dat je er financieel alleen voor komt te staan op het moment dat je arbeidsongeschikt raakt? Een ongeluk zit in een klein hoekje en het hoeft zelfs niet (helemaal) jouw schuld te zijn. Zodra je jouw beroep niet meer kunt uitoefenen, loopt het inkomen snel terug of kun je zelfs helemaal niets meer verdienen. De kosten stapelen zich dan op, waardoor je sneller dan je denkt in de problemen kunt komen.

Het is verstandig om in ieder geval een keer goed na te denken over de maandelijkse kosten die je maakt. En belangrijker nog, de financiële verantwoordelijkheid die je hebt voor bijvoorbeeld je partner of de rest van je gezin. Het is belangrijk dat je de huur of de hypotheek kunt blijven betalen, net als de vaste lasten waarvoor je verantwoordelijk bent.

Ondernemen zonder financiële zorgen

Wil jij ondernemen zonder financiële zorgen? Dan is het verstandig om de financiële risico’s van arbeidsongeschiktheid goed af te dekken. En vind je dat nog een stap te ver? Breng de kosten per maand dan in ieder geval een keer in kaart. Bereken hoe lang jij het vol kunt houden met spaargeld, om niet voor verrassingen te komen te staan.