- Een concurrentiebeding voorkomt dat vertrekkend personeel kennis meeneemt naar concurrenten en beperkt ondernemen in dezelfde branche.
- Inhoudelijk bevat een concurrentiebeding variabelen zoals werkzaamheden, regio, duur en boete bij overtreding, zonder vaste regels.
- Werkgevers kunnen concurrentiebedingen toepassen afhankelijk van het dienstverband, maar wetgeving kan veranderen met meer verplichtingen.
Als werkgever wil je het liefst voorkomen dat vertrekkend personeel kennis en ervaring meeneemt naar je concurrenten. Zeker als je daar ook nog eens zelf in hebt geïnvesteerd. Ook zit je er niet op te wachten dat je personeel gaat ondernemen in dezelfde branche en een directe concurrent wordt. Met een concurrentiebeding voorkom je dat zoveel mogelijk. Maar hoe werkt het precies? Wat zijn de spelregels?
Wat is een concurrentiebeding precies?
Een concurrentiebeding of non-concurrentiebeding is een contractuele afspraak om personeel te verbieden na het einde van hun arbeidscontract vergelijkbare werkzaamheden uit te voeren voor een ander bedrijf. Ook wanneer je personeel gaat ondernemen, beperkt het concurrentiebeding hem of haar om vergelijkbare werkzaamheden uit te voeren. Het doel van het concurrentiebeding is simpel: kennis en ervaring niet gebruiken voor of bij de concurrentie. Tijdelijk dan, want er zit altijd een termijn aan het concurrentiebeding.
Overigens is een concurrentiebeding nooit 100% waterdicht. Als werkgever moet je echt wel goede redenen hebben om iemand aan het concurrentiebeding te houden. Werknemers hebben het recht op vrije arbeidskeuze, ook als zelfstandig ondernemer. Het is niet de bedoeling dat je mensen remt in hun professionele ontwikkeling.
De inhoud van het concurrentiebeding
Er zijn geen regels over hoe het concurrentiebeding er inhoudelijk uitziet. Je mag als werkgever zelf bepalen wat erin staat. Zaken die vaak in een concurrentiebeding staan zijn:
- De werkzaamheden waarop het concurrentiebeding van toepassing is
- Concrete bedrijven waarvoor je voormalig personeel niet mag werken
- De regio die het betreft (bijvoorbeeld een straal van 50 km)
- Hoe lang het concurrentiebeding geldt
- Wat de boete bij overtreding is
Als ondernemer kun je prima beoordelen wat redelijke voorwaarden zijn en wat niet. Twijfel je? Praat eens met andere ondernemers die concurrentiebedingen inzetten. Of schakel een juridisch adviseur in om je arbeidscontract met concurrentiebeding na te lopen.
Een concurrentiebeding gebruiken in arbeidscontracten of -voorwaarden
Afhankelijk van het type dienstverband van een medewerker, heb je als werkgever verschillende mogelijkheden om een concurrentiebeding in te zetten.
Geen concurrentiebeding bij een tijdelijk contract
Er is eigenlijk maar één regel: het mag niet.
Toch is er een uitzondering. Als er sprake is van zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen, dan mag je bij een arbeidscontract voor bepaalde tijd een concurrentiebeding gebruiken. Je moet dan wel expliciet benoemen wat die zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen zijn. Anders is het ongeldig.
Een concurrentiebeding bij een contract voor onbepaalde tijd
In arbeidscontracten voor onbepaalde tijd, mag je een concurrentiebeding opnemen.
Het nulurencontract met een concurrentiebeding
In een nulurencontract voor bepaalde tijd mag je een concurrentiebeding opnemen. Het mag dus, maar in de praktijk komt een nulurencontract voor onbepaalde tijd weinig voor. Het werk is doorgaans incidenteel en heeft geen vaste omvang.
Rechtsgeldigheid van het concurrentiebeding
Je kunt je afspraken zelf hartstikke logisch en redelijk vinden, maar er zijn wel degelijk een aantal voorwaarden voor het concurrentiebeding rechtsgeldig is.
- Je hebt de afspraken schriftelijk vastgelegd in het arbeidscontract of de arbeidsvoorwaarden
- Elke afspraak is helder omschreven en onderbouwd
- Werkgever en werknemer zijn schriftelijk akkoord
- De werknemer is 18 jaar of ouder
Wanneer vervalt een concurrentiebeding?
Als werkgever ben je niet voor eeuwig beschermd door een concurrentiebeding. Er zijn namelijk een aantal redenen waardoor een concurrentiebeding vervalt. Ook handig om te weten als je personeel wilt aannemen dat nog met een concurrentiebeding te maken heeft.
De termijn verstrijkt
Er hangt altijd een termijn aan een concurrentiebeding en het uitgangspunt is 1 jaar. Na de afgesproken termijn vervalt het concurrentiebeding automatisch en zijn jullie elkaar niets meer verplicht. Je oud-medewerker mag dan dus ook gewoon voor je directe concurrent gaan werken zonder enige gevolgen.
In goed overleg
Als je werknemer besluit een andere uitdaging aan te gaan, kunnen jullie samen afspreken het concurrentiebeding nietig te verklaren. Je keuze zal grotendeels afhangen van jullie relatie en de manier waarop jullie de samenwerking beëindigen. Kies je ervoor om het concurrentiebeding te laten voor wat het is? Dan is het handig om schriftelijke afspraken te maken. Duidelijkheid voor alles.
Verwijtbaar handelen
Als je als werkgever schuld hebt aan het ontslag van een medewerker, heet dat ernstig verwijtbaar handelen. Heb je niet voldoende gedaan om een werknemer te laten re-integreren? Of erger nog, een medewerker getreiterd? Dan kun je het concurrentiebeding op je spreekwoordelijke buik schrijven. Je medewerker is vrij om te gaan en staan zonder beperkingen.
Via het kantongerecht
Als een medewerker het concurrentiebeding juridisch aanvecht, bepaalt de kantonrechter eerst of het concurrentiebeding onredelijk is. Afhankelijk van de uitkomst, kan het nietig verklaard worden.
Mogelijk nieuwe wetgeving rondom het concurrentiebeding
In principe is een concurrentiebeding gericht op de belangen van werkgevers. De gevolgen voor werknemers zijn niet altijd terecht, zo blijkt uit onderzoeken. In veel gevallen staat het concurrentiebeding standaard in arbeidscontracten en daar is het in principe niet voor bedoeld.
Daarom wil het kabinet de spelregels voor het concurrentiebeding. In de roemruchte wandelgangen wordt gefluisterd dat er een wetsvoorstel in aantocht voor meer verplichtingen voor werkgevers, zoals:
- Een wettelijke maximale duur
- Beperkte geografische afbakening met motivatie
- Verplichte motivatie van het bedrijfsbelang
- Een percentage van het laatstverdiende salaris als vergoeding voor werknemers die aan het concurrentiebeding gehouden worden
Er is nog niets zeker, maar er is een kans dat het concurrentiebeding er in de toekomst dus anders uitziet. Het is maar dat je het weet. Ook als ondernemer is regeren immers vooruitzien.
Concurrentiebeding bij een bedrijfsovername
Er is nog een ander soort concurrentiebeding, namelijk wanneer je een bedrijf overneemt.
Stel je eens voor, je betaalt voor de inventaris, het klantenbestand en de goodwill van een onderneming en je hebt grootste plannen om het bedrijf naar nieuwe hoogten te brengen. Om je investering te beschermen wil je dan niet dat de verkoper met al zijn (m/v/x) kennis en ervaring een concurrerend bedrijf begint.
Daar zijn gelukkig regels voor. Als je zowel goodwill als knowhow overneemt, mag het concurrentiebeding maximaal 3 jaar duren. Neem je alleen goodwill over? Dan is 2 jaar het maximum. Als de overname alleen om activa gaat, mag je geen concurrentiebeding afspreken.
Moet je als werkgever concurrentiebedingen inzetten?
Of je als werkgever een concurrentiebeding moet gebruiken, bepaal je zelf. Je voorkomt er in ieder geval tijdelijk mee dat je je concurrenten sterker maakt met de kennis en ervaring die iemand in jouw bedrijf heeft opgedaan. Aan de andere kant, misschien is het wel een extra stimulans om ondanks zo’n tegenslag nog slimmer te ondernemen en je concurrentie voor te blijven!
Veelgestelde vragen
Een concurrentiebeding is een afspraak in een arbeidscontract of de arbeidsvoorwaarden, waarmee je je personeel verbiedt om vergelijkbare werkzaamheden bij een concurrent of als zelfstandig ondernemer uit te voeren.
Ja, in een arbeidscontract voor onbepaalde tijd mag je een concurrentiebeding opnemen.
Een concurrentiebeding vervalt na het verstrijken van de afgesproken termijn. Het kan ook vervallen als de werkgever en werknemer hierover afspraken maken. Als een werkgever ernstig verwijtbaar handelt, vervalt het concurrentiebeding ook.
Wettelijk gezien is er geen maximale termijn voor een concurrentiebeding. In de praktijk is het uitgangspunt 1 jaar. In uitzonderlijke gevallen is de looptijd langer.
Het geografisch bereik van een concurrentiebeding is afhankelijk van de afzetmarkt van de betreffende werkgever. Je kunt je wel voorstellen dat een bedrijf dat voornamelijk in de regio werkzaam is, het concurrentiebeding beperkt tot die regio. Voor een multinational kan het best wereldwijd zijn, bij zwaarwegende bedrijfsbelangen.
