- Passiva omvatten alle schulden en verplichtingen van een bedrijf, inclusief kort en lang vreemd vermogen, crediteuren en voorzieningen.
- Kennis van passiva is essentieel voor ondernemers om financiële risico’s te begrijpen en te beheersen, en om de balans correct op te maken.
- De verhouding tussen eigen vermogen en totale balans geeft inzicht in financiële stabiliteit en de capaciteit om groei verantwoord te financieren.
Denk je nou bij passiva aan passief en de categorie Doen we niks mee… dan moeten we je even wakker schudden. Het is belangrijk om als ondernemer je passiva serieus te nemen. Het gaat immers om de schulden van je bedrijf. Dat is meestal iets waar je boekhouder zich mee bezighoudt, maar toch. Ook als ondernemer wil je je schulden onder controle houden, nietwaar? Naast kennis van de activa van je bedrijf helpt ook kennis van de passiva je beter te begrijpen hoe je onderneming presteert. Je vindt de passiva op de rechterzijde, ook wel credit-zijde, van de boekhoudkundige balans.
De betekenis van passiva
Letterlijk genomen zijn je passiva de middelen waarmee je je activa financiert. Het zijn de schulden die aan de rechterkant van de balans staan, aan de credit-zijde. Passiva bestaan uit het vreemd vermogen, het eigen vermogen en eventuele voorzieningen.
Het vreemd vermogen kun je weer onderverdelen in kort vreemd vermogen en lang vreemd vermogen. Het eigen vermogen van je bedrijf is het verschil tussen de activa en de passiva. Dit is in principe wat je als ondernemer in je bedrijf hebt gestoken en ook dit hoort bij je passiva.
De passiva waar de meeste ondernemers veel mee te maken hebben zijn crediteuren (openstaande rekeningen) en btw die nog afgedragen moet worden. Maar ook die zakelijke lening of andere financiële verplichtingen horen bij de passiva.
De passiva op een balans
In verreweg de meeste bedrijven ziet de rechterzijde (credit-zijde) van de balans er ongeveer hetzelfde uit. De passiva die je tegenkomt zijn de volgende:
Kort vreemd vermogen
Het kort vreemd vermogen wordt ook wel de vlottende passiva genoemd. Het zijn betalingsverplichtingen die je bedrijf binnen 1 jaar moet voldoen.
– Kortlopende schulden
Kortlopende schulden zijn schulden die je binnen één jaar afbetaalt. Denk aan een kortlopend bedrijfskrediet om een en ander te financieren. Of een krediet dat je leverancier je verstrekt. Ook de btw die je nog moet betalen of andere betalingen aan de dames en heren met die blauwe enveloppen vallen onder kortlopende schulden.
– Crediteuren
Daarnaast horen ook je crediteuren bij je kortlopende schulden. Heeft iemand nog een betaling voor een factuur van je tegoed? Dan is dat een crediteur en hoort hij of zij ook bij je passiva. Het maakt overigens niet uit of het een grondstoffenleverancier is of een freelancer die je met je online marketingklus heeft geholpen. Allebei zijn het crediteuren.
Lang vreemd vermogen
Lang vreemd vermogen zijn schulden met een terugbetalingstermijn die langer is dan 1 jaar.
– Langlopende schulden
De bekendste langlopende schuld is waarschijnlijk de hypotheek voor je bedrijfspand. Ook een lening of leaseverplichting bij financial lease duurt meestal langer dan een jaar. Daarom vallen deze ook onder de langlopende schulden. Overigens staat die flitsende leasebak dan weer bij je activa op de balans.
Eigen vermogen
Je eigen vermogen is het verschil tussen je activa en je passiva (bezittingen minus schulden). Het is wat je als ondernemer zelf investeert in je bedrijf. Onder het eigen vermogen horen ook reserves, onverdeelde winst en kapitaal dat in aandelen zit.
Voorzieningen
Nog zoiets: voorzieningen. Ze vallen onder de passiva, maar eigenlijk zijn het reserveringen voor verwachte kosten in de toekomst. En dan specifiek voor kosten waarvan de omvang nog niet 100% vaststaat. Beetje vaag misschien? Goede voorbeelden van voorzieningen zijn je pensioenvoorziening en de centen die je reserveert voor groot onderhoud aan je bedrijfspand.
Passiva vs. activa
Zoals gezegd staan de schulden van je bedrijf aan de creditzijde van de balans. Aan de debetzijde staan de activa, alle bezittingen van je bedrijf. De waarde is aan beide zijden even groot. Het draait allemaal om balans houden, anders worden boekhouders nerveus…
Hoe kennis van je passiva je helpt als ondernemer
Als je je balans erop naslaat, kan de verhouding tussen passiva en andere onderdelen je helpen als ondernemer:
- De verhouding van je eigen vermogen tot het totaal van je balans geeft een indicatie van hoe je bedrijf risico’s kan opvangen. Experts zeggen wel eens dat je eigen vermogen rond de 40% moet zijn, zodat je grote klappen kunt opvangen. Je boekhouder of accountant adviseert je graag wat in jouw geval wijsheid is.
- Zijn je vlottende passiva (kortlopende schulden) veel hoger dan je vlottende activa (o.a. voorraad, debiteuren en je bank- en kassaldo)? Dan kun je betalingsproblemen krijgen en die wil je natuurlijk liever niet.
- Heb je plannen voor groei? Mooi, dat klinkt als een echte ondernemer. Als je daarvoor vreemd vermogen moet aantrekken, moet dat ook verantwoord zijn. Op je balans krijg je een indicatie van de verhoudingen. Toch raden we je aan om altijd een boekhouder of accountant te vragen om specialistisch advies. Je weet wel, geld, complex, cijfertjes…
Maak je niet te lang druk over je passiva
Je bent als ondernemer het grootste deel van je tijd druk met ondernemen. Maak je dan ook niet te lang druk over je passiva. Creatief denken is in jouw geval belangrijker. Laat je boekhouder zich maar druk maken over hoe je passiva er precies voor staan. Wat kennis over je passiva, activa en andere boekhoudkundige zaken is echter nooit weg. Maar onze belangrijkste boodschap: maak je boekhouder verantwoordelijk voor je balans, dan kun jij je focussen op je bedrijf. Daar krijg je veel meer energie van!
Veelgestelde vragen
De passiva zijn alle schulden van een bedrijf, die bestaan uit kort en lang vreemd vermogen, eigen vermogen en voorzieningen.
Je vlottende passiva zijn het kort vreemd vermogen, de betalingsverplichtingen met een looptijd korter dan 1 jaar. Dit zijn bijvoorbeeld crediteuren of een kortlopend krediet.
De overlopende passiva zijn vooruit ontvangen of nog te betalen bedragen. Een voorbeeld is abonnementsgeld dat je voor een deel van het volgende boekjaar binnenkrijgt. Als bedrijf heb je daarmee een verplichting aan je leden.
Op de balans staat links hoe je de activa (bezittingen) financiert met de passiva (schulden) rechts. Die kunnen alleen dezelfde waarde hebben. Stel, je zou meer lenen dan je voor je bezittingen nodig hebt, dan blijft er geld op je bankrekening staan. Die zogenaamde liquide middelen horen weer bij je vlottende activa en zijn dus een bezitting
Met het eigen vermogen, het verschil tussen de activa en passiva. Eigen vermogen is wat je als ondernemer in je bedrijf geïnvesteerd hebt. Daar horen bijvoorbeeld reserves, onverdeelde winst en aandelenkapitaal bij.
