Wat is de betekenis van netto werkkapitaal?

Het netto werkkapitaal geeft aan hoeveel financiële middelen er beschikbaar zijn om de dagelijkse bedrijfsactiviteiten uit te voeren. Maar let op: het is niet hetzelfde als de cashflow. We leggen straks uit hoe je het netto werkkapitaal precies berekent. Het netto werkkapitaal kan zowel positief als negatief zijn.

Een positief netto werkkapitaal betekent dat er voldoende middelen zijn om de lopende bedrijfsactiviteiten te financieren. Is het werkkapitaal negatief, dan kunnen er liquiditeitsproblemen ontstaan. Er is dan niet genoeg geld beschikbaar in het bedrijf. 

Netto werkkapitaal berekenen

Je berekent het netto werkkapitaal, door de vlottende passiva van de vlottende activa af te trekken. Voorbeelden van vlottende activa zijn voorraden, debiteuren en liquide middelen. Vlottende passiva zijn bijvoorbeeld crediteuren en kortlopende schulden. 

Kortom: vlottende activa – vlottende passiva = je netto werkkapitaal. 

Voorbeeldberekening netto werkkapitaal

Stel dat een bedrijf de volgende balansposten heeft:

• Vlottende activa:
• Debiteuren: €50.000
• Voorraad: €30.000
• Liquide middelen: €20.000
• Totaal vlottende activa: €100.000

• Vlottende passiva:
• Crediteuren: €40.000
• Kortlopende schulden: €20.000
• Totaal vlottende passiva: €60.000

De berekening van het netto werkkapitaal is dan:

€100.000 (vlottende activa) – €60.000 (vlottende passiva) = €40.000 netto werkkapitaal

Dit betekent dat het bedrijf een positieve cashflow heeft en genoeg liquiditeit om de kortetermijnverplichtingen na te komen.

Verbeter je netto werkkapitaal door voorraadbeheer te optimaliseren en betalingstermijnen met klanten en leveranciers in balans te houden.

• Carine
• Business Controller

Waarom is het netto werkkapitaal belangrijk?

Het netto werkkapitaal is een graadmeter voor de financiële gezondheid van een bedrijf. Het speelt een cruciale rol bij:

1. Cashflowbeheer en liquiditeit: de zuurstof van je bedrijf

Een gezond netto werkkapitaal betekent dat je bedrijf in staat is om zonder problemen zijn dagelijkse kosten te betalen. Dit voorkomt dat je afhankelijk wordt van externe financiering zoals een zakelijk krediet. Volgens het CBS zijn liquiditeitsproblemen de grootste reden waarom bedrijven in het MKB in Nederland failliet gaan.

Stel je voor: je runt een groeiend bedrijf en je hebt net een flinke order binnengehaald. Je moet materialen inkopen, medewerkers betalen en misschien zelfs extra apparatuur aanschaffen. Maar er is een probleem: je klanten betalen pas over 60 dagen, terwijl je leveranciers binnen 30 dagen betaald willen worden. Wat nu?

Hier komt netto werkkapitaal in beeld. Een positief werkkapitaal betekent dat je genoeg financiële ruimte hebt om die periode te overbruggen zonder dat je direct naar een zakelijk krediet hoeft te grijpen. Heb je een negatief werkkapitaal? Dan loop je het risico dat je betalingsachterstanden oploopt of dat je afhankelijk wordt van leningen om de boel draaiende te houden.

Kortom: een goed werkkapitaalbeheer zorgt ervoor dat je niet steeds in de stress schiet als er facturen binnenkomen, maar dat je op een gezonde manier je dagelijkse bedrijfsvoering kunt managen.

2. Kredietwaardigheid en financieringsmogelijkheden: hoe zien financiers jouw bedrijf?

Wanneer je een zakelijke lening of krediet wilt aanvragen, kijken financiers niet alleen naar je omzet, maar ook naar je netto werkkapitaal. Een positief saldo toont aan dat je bedrijf financieel gezond is en in staat is om kortlopende schulden af te lossen.

Banken en financiers kijken namelijk niet alleen naar je omzet of winstcijfers, maar vooral naar je liquiditeitspositie. Een bedrijf met een positief werkkapitaal wordt als financieel stabieler gezien en heeft een grotere kans om een lening te krijgen tegen gunstige voorwaarden. Heb je daarentegen een negatief werkkapitaal? Dan zien kredietverstrekkers dat als een risico: je hebt moeite om op korte termijn aan je verplichtingen te voldoen, wat betekent dat je mogelijk moeite hebt om een lening terug te betalen.

Daarnaast kan een goed werkkapitaal ervoor zorgen dat je betere betalingsafspraken met leveranciers kunt maken. Leveranciers kijken namelijk ook naar jouw financiële gezondheid. Heb je een sterke liquiditeitspositie? Dan heb je meer onderhandelingsruimte en kun je bijvoorbeeld langere betalingstermijnen bedingen of profiteren van kortingen voor snelle betalingen.

Tip: Wil je weten hoe jouw werkkapitaal zich verhoudt tot de normen in jouw branche? Kijk dan naar je current ratio (vlottende activa / vlottende passiva) of quick ratio (vlottende activa minus voorraad / vlottende passiva).

3. Investeringsbeslissingen: groeien zonder cashflowproblemen

Je bedrijf is gezond, de omzet stijgt en je ziet kansen om verder uit te breiden. Misschien wil je nieuwe machines aanschaffen, een extra medewerker aannemen of een groter pand huren. Maar hoe weet je of je die investering kunt doen zonder dat je in liquiditeitsproblemen komt?

Een sterk netto werkkapitaal betekent dat je investeringen kunt doen zonder direct afhankelijk te zijn van externe financiering. Je kunt bijvoorbeeld een deel van je groei financieren uit je eigen middelen, in plaats van dat je meteen een lening moet afsluiten. Dit maakt je bedrijf minder kwetsbaar en geeft je meer controle over je financiële toekomst.

Aan de andere kant: als je een negatief werkkapitaal hebt en je steekt al je geld in een nieuwe investering, kan dat riskant zijn. Je hebt dan minder financiële buffer om onverwachte tegenvallers op te vangen – en voor je het weet, zit je met een prachtig nieuw kantoor, maar zonder geld om je leveranciers of medewerkers te betalen.

Praktisch voorbeeld:
Stel, je hebt een webshop en je ziet een kans om grootschalig in te kopen tegen een lage prijs. Als je een positief werkkapitaal hebt, kun je deze kans benutten zonder dat je cashflow in gevaar komt. Maar als je een negatief werkkapitaal hebt, kan zo’n grote inkoop ervoor zorgen dat je tijdelijk geen liquiditeit hebt om lopende kosten te dekken.

Positief of negatief netto werkkapitaal: wat betekent het?

Hoe verbeter je je netto werkkapitaal?

Een gezond netto werkkapitaal betekent dat je bedrijf soepel draait en voldoende financiële ruimte heeft om te groeien. Maar wat als je merkt dat je krap bij kas zit? Of dat je steeds moet wachten op betalingen voordat je nieuwe investeringen kunt doen? Gelukkig zijn er verschillende manieren om je werkkapitaal te optimaliseren en je liquiditeitspositie te versterken.

1. Verkort je debiteurenperiode

Stel, je levert een dienst of product en stuurt je klant een factuur. Die klant heeft 30, 60 of misschien zelfs 90 dagen de tijd om te betalen. Maar jij moet ondertussen wél je leveranciers, huur en medewerkers betalen. Dit betekent dat je geld ‘vastzit’ in openstaande facturen – en dat is slecht nieuws voor je werkkapitaal. Volgens Graydon Nederland wordt gemiddeld 15% van de facturen in Nederland te laat betaald. Door hierop te sturen, verbeter je je cashflow aanzienlijk.

Hoe zorg je ervoor dat je klanten sneller betalen?

• Factureer direct: Hoe eerder je een factuur verstuurt, hoe eerder je betaald wordt. Wacht dus niet tot het einde van de maand, maar stuur de factuur zodra de opdracht is afgerond.
• Bied kortingen voor snelle betalingen: Klanten sneller laten betalen? Overweeg een kleine korting (bijvoorbeeld 2% korting bij betaling binnen 10 dagen). Dit kan een sterke prikkel zijn voor bedrijven om sneller te betalen.
• Gebruik automatische herinneringen: Klanten vergeten facturen soms gewoon. Met automatische betalingsherinneringen kun je ervoor zorgen dat ze tijdig betalen zonder dat je er zelf steeds achteraan hoeft.
• Overweeg factoring: Bij factoring verkoop je je facturen aan een externe partij, die jou direct uitbetaalt en vervolgens de betaling regelt met de klant. Zo heb je direct geld in kas, zonder te hoeven wachten op betalingstermijnen.

Praktijkvoorbeeld: Stel, je hebt €50.000 aan openstaande facturen met een gemiddelde betaaltermijn van 60 dagen. Als je die termijn kunt verkorten naar 30 dagen, betekent dat dat je structureel €25.000 eerder binnenkrijgt. Dat is een enorme boost voor je werkkapitaal.

2. Optimaliseer voorraadbeheer

Een volle voorraad kan er misschien indrukwekkend uitzien, maar financieel gezien is het niet altijd een goed teken. Voorraad kost geld – niet alleen bij aanschaf, maar ook in opslagkosten, verzekering en zelfs veroudering van producten. Uit onderzoek van PwC blijkt dat bedrijven die hun voorraadbeheer optimaliseren, gemiddeld 20% minder netto werkkapitaal nodig hebben. Wat kun je doen om je voorraad slimmer te beheren?

• Analyseer je omloopsnelheid: Hoe lang blijven producten gemiddeld op de plank liggen voordat ze verkocht worden? Hoe sneller je voorraad rouleert, hoe minder werkkapitaal erin vastzit.
• Pas een just-in-time strategie toe: In plaats van grote voorraden aan te houden, kun je ervoor kiezen om producten pas in te kopen of te produceren zodra er vraag naar is. Dit bespaart opslagkosten en minimaliseert het risico op onverkoopbare voorraad.
• Elimineer langzame verkopers: Kijk kritisch naar je productassortiment. Liggen er producten in je magazijn die nauwelijks verkopen? Overweeg om deze tegen een korting te verkopen en de vrijgekomen ruimte en cashflow te gebruiken voor beter lopende producten.
• Onderhandel over kleinere, frequentere leveringen: In plaats van in bulk te bestellen, kun je met je leveranciers afspreken om vaker kleinere leveringen te doen. Zo voorkom je dat je in één keer een groot bedrag kwijt bent aan voorraadinkoop.

Praktijkvoorbeeld: Een retailer met een voorraad van €100.000 ontdekt dat 30% van zijn producten langzaam verkoopt en besluit deze af te prijzen om sneller omzet te genereren. Dit levert niet alleen directe cashflow op, maar zorgt er ook voor dat nieuwere, populairdere producten sneller beschikbaar zijn.

3. Onderhandel met leveranciers

Je hebt meer invloed op je betalingsvoorwaarden dan je denkt. Veel ondernemers accepteren klakkeloos de standaardvoorwaarden van hun leveranciers, terwijl er vaak ruimte is om betere afspraken te maken.

Hoe zorg je voor gunstigere betalingstermijnen?

• Onderhandel over langere betalingstermijnen: Als je leverancier een betalingstermijn van 30 dagen hanteert, vraag dan of dit naar 45 of zelfs 60 dagen kan. Dit geeft je extra tijd om geld binnen te krijgen voordat je moet betalen.
• Combineer langere betalingstermijnen met kortere debiteurenperioden: Als je klanten binnen 30 dagen betalen en je zelf pas na 60 dagen hoeft te betalen, heb je 30 extra dagen waarin je cashflow positief is.
• Koop op krediet waar mogelijk: Sommige leveranciers bieden gunstige kredietvoorwaarden aan, waardoor je pas later hoeft te betalen. Dit kan je netto werkkapitaal aanzienlijk verbeteren.

Praktijkvoorbeeld: Een bouwbedrijf dat materialen inkoopt en normaliter binnen 30 dagen moet betalen, onderhandelt met leveranciers om dit op te rekken naar 60 dagen. Hierdoor heeft het bedrijf een buffer van 30 extra dagen om zijn facturen betaald te krijgen voordat het zelf moet betalen.

4. Verminder kortlopende schulden

Kortlopende schulden zoals crediteuren, kortlopende leningen en belastingschulden kunnen een flinke impact hebben op je netto werkkapitaal. Hoe meer je op korte termijn moet aflossen, hoe minder liquide middelen er beschikbaar zijn voor je dagelijkse bedrijfsvoering.

Hoe houd je deze schulden onder controle?

• Vermijd onnodige kortlopende leningen: Soms is het verleidelijk om een snelle financiering af te sluiten, maar dit kan je werkkapitaal belasten als de aflossingstermijnen te krap zijn.
• Consolideer schulden waar mogelijk: Heb je meerdere kleine leningen met hoge rentekosten? Kijk of je deze kunt samenvoegen in één lening met een lagere maandelijkse aflossing.
• Betaal strategisch: Betaal crediteuren pas net voor de uiterste betaaltermijn, zodat je zo lang mogelijk de beschikking houdt over je geld.

Praktijkvoorbeeld: Een marketingbureau met meerdere kleine leningen besluit deze te herfinancieren in één lening met een langere looptijd en lagere maandlasten. Dit geeft het bedrijf meer ademruimte om te investeren in nieuwe opdrachten.

5. Kijk naar externe financieringsopties

Soms is een liquiditeitsprobleem niet op te lossen met optimalisaties alleen. In dat geval kan een werkkapitaalfinanciering of zakelijk krediet uitkomst bieden.

Wat zijn de mogelijkheden?

• Zakelijk krediet: Flexibele financiering waarbij je alleen rente betaalt over het opgenomen bedrag. Ideaal als buffer voor tijdelijke cashflowproblemen.
• Werkkapitaalfinanciering: Specifieke leningen bedoeld om je korte termijn bedrijfsvoering te financieren, zonder dat je cashflow onder druk komt te staan.
• Factoring: Zoals eerder genoemd, kun je facturen direct laten uitbetalen door een factoringmaatschappij, zodat je niet hoeft te wachten op langzame betalers.

Praktijkvoorbeeld: Een bedrijf met seizoensgebonden inkomsten gebruikt een werkkapitaalfinanciering om de rustige maanden te overbruggen en voorkomt zo cashflowproblemen in periodes met minder omzet.

Netto werkkapitaal en andere financiële ratio’s

Het netto werkkapitaal staat niet op zichzelf. Het is belangrijk om het te analyseren in combinatie met andere ratio’s, zoals:

Wil je meer inzicht in je bedrijfsfinanciën en hoe je jouw netto werkkapitaal kunt optimaliseren? Dan kan een gesprek met een financieel adviseur of een analyse van je cashflow helpen.

Conclusie: zorg voor een gezond netto werkkapitaal

Door slim om te gaan met je debiteuren, voorraden en leveranciers, zorg je ervoor dat je werkkapitaal altijd in topvorm is. Zie het als een financieel fitnessplan: niet crashen, maar duurzaam en strategisch optimaliseren.

Toch een extra boost nodig om je werkkapitaal op peil te houden? BridgeFund biedt flexibele zakelijke financieringen die snel inzetbaar zijn. Zo kun jij je bedrijf laten groeien zonder dat je cashflow in de knel komt. Bekijk hier welke zakelijke lening of zakelijk krediet het beste bij jouw situatie past.