Wat is de betekenis van liquiditeit? En waarom is het zo belangrijk voor bedrijven?

​Liquiditeit. Het klinkt misschien als een term die alleen accountants en financieel adviseurs gebruiken tijdens saaie vergaderingen. Maar geloof ons, als ondernemer wil je dit begrip niet alleen kennen, maar ook begrijpen. Weinig dingen zijn voor ondernemers zo belangrijk als liquiditeit. Maar wat is het precies? Voor een bedrijf is het van levensbelang om liquide te zijn. In normaal Nederlands: dat een bedrijf in staat is om alle openstaande rekeningen op tijd te betalen. Je kunt je bedrijf liquide noemen als je aan de volgende twee voorwaarden voldoet: 

• Je kunt je openstaande facturen binnen de afgesproken termijnen betalen. 
• Je kunt je schulden aflossen die binnen 1 jaar terugbetaald moeten zijn.

De liquiditeit van een bedrijf geeft aan of je in staat bent om je korte termijn schulden – denk aan openstaande facturen, salarissen of belastingaangiften – op tijd te betalen. Het draait hierbij dus niet om wat je over een jaar verdient, maar om of je vandaag genoeg geld op je zakelijke rekening hebt staan. Simpel gezegd: liquiditeit betekent dat je voldoende liquide middelen (zoals kasgeld of banksaldo) hebt om je rekeningen te betalen. Niet te verwarren met je winst – je kunt winst maken en tóch geen geld op de bank hebben staan.

Een positieve liquiditeitspositie is cruciaal. Houd je inkomsten en uitgaven goed in balans en vermijd te lange betalingstermijnen naar leveranciers.

• Carine
• Business Controller

Liquiditeit is niet hetzelfde als omzet 

Stel je voor dat je een factuur hebt ontvangen voor de aanschaf van je nieuwe bedrijfswagen. Die wil je graag betalen, maar je wacht nog tot je twee grootste klanten hun factuur hebben betaald. Je zakelijke rekening is leeg, waardoor de betaaltermijn van je factuur voor de nieuwe bus verstrijkt. Op dat moment ben je illiquide. Je hebt dan meer geld nodig dan er op dit moment op je rekening staat om aan je verplichtingen te voldoen.

Het vervelende is natuurlijk dat je het geld in theorie wel hebt, je wacht immers nog tot jouw twee grootste klanten hun rekening hebben betaald. Liquiditeit betekent dan ook niet dat je geen omzet hebt. Het gaat er bij liquiditeit puur om dat je op de korte termijn je rekeningen kunt betalen.

Waarom is liquiditeit zo belangrijk?

Nu weet je ook waarom liquiditeit zo belangrijk is voor je bedrijf.  Misschien heb jij wel medewerkers in dienst of moet je maandelijks meerdere leveranciers betalen. Als je zulke maandelijkse of zelfs dagelijkse uitgaven niet meer kunt opbrengen, kom je met je bedrijf in de problemen. In het ergste geval kan je bedrijf zelfs failliet gaan als de liquiditeit niet op orde is. Je kunt nog zoveel omzet draaien, maar dat is niet genoeg om het hoofd financieel boven water te houden. Daar is cashflow voor nodig. Oftewel: liquide middelen.

Hoe bereken je liquiditeit?

Er zijn verschillende manieren om de liquiditeit van je bedrijf te meten. De meest gebruikte zijn:​

Current ratio

Deze ratio meet in hoeverre je kortlopende verplichtingen kunt dekken met je vlottende activa (zoals voorraden, debiteuren en kasgeld). De formule is:​

Current ratio = Vlottende activa / Kort vreemd vermogen

​Een ratio van 1,5 wordt vaak als gezond beschouwd. Dit betekent dat je €1,50 aan vlottende activa hebt voor elke €1 aan kortlopende schulden. Een ratio onder de 1 kan duiden op liquiditeitsproblemen.

Quick ratio

Ook wel de ‘acid test’ genoemd, deze ratio is vergelijkbaar met de current ratio, maar exclusief voorraden. Dit is nuttig omdat voorraden niet altijd snel in cash kunnen worden omgezet. De formule is:​

Quick ratio = (Vlottende activa – Voorraden) / Kort vreemd vermogen

Een quick ratio van 1 of hoger wordt als gezond beschouwd, wat betekent dat je zonder je voorraden je kortlopende schulden kunt dekken.

Nettowerkkapitaal

Dit is het verschil tussen je vlottende activa en je kortlopende verplichtingen. De formule is:​

Nettowerkkapitaal = Vlottende activa – Kort vreemd vermogen

Een positief nettowerkkapitaal betekent dat je meer kortetermijnmiddelen hebt dan kortetermijnschulden, wat een goed teken is voor je liquiditeit.

Praktisch voorbeeld

Laten we een voorbeeld nemen:

Balans van Bakkerij De Knederij:

• Vlottende activa:
  • Kasgeld: €5.000
  • Debiteuren: €15.000
  • Voorraden: €10.000
    
• Kort vreemd vermogen:
  • Crediteuren: €20.000
  • Kortlopende leningen: €5.000

Berekeningen:

• Current ratio: (€5.000 + €15.000 + €10.000) / (€20.000 + €5.000) = €30.000 / €25.000 = 1,2
• Quick ratio: (€5.000 + €15.000) / €25.000 = €20.000 / €25.000 = 0,8
• Nettowerkkapitaal: €30.000 – €25.000 = €5.000

In dit geval heeft Bakkerij De Knederij een current ratio van 1,2, wat aangeeft dat ze in staat zijn om hun kortlopende verplichtingen te dekken, maar er is weinig buffer. De quick ratio van 0,8 suggereert dat zonder de voorraden de liquiditeit onvoldoende is. Het nettowerkkapitaal van €5.000 toont een kleine positieve marge.

De rol van de liquiditeit ratio

De liquiditeit ratio – ook wel bekend als de current ratio – is eigenlijk de thermometer van je financiële gezondheid op de korte termijn. Hij laat zien of je genoeg middelen hebt om je lopende verplichtingen netjes af te wikkelen, zonder dat je hoeft te gaan leuren met smoesjes bij je leveranciers.

De formule is simpel: je deelt je vlottende activa (zoals je banksaldo, voorraad en openstaande facturen) door je kortlopende schulden. Kom je boven de 1 uit? Dan kun je in theorie aan je directe verplichtingen voldoen. Scoor je lager dan 1? Dan is het tijd om scherp te kijken naar je cashflow en je betalingsgedrag. Of, zoals een financieel adviseur het zou zeggen: je moet even met je bedrijf op dieet.

De kracht van deze ratio zit ’m in het overzicht. Het is geen exacte voorspeller van succes of falen, maar wel een waarschuwingslampje. Als de ratio verslechtert, weet je dat het tijd is om in te grijpen – vóórdat je liquiditeit opdroogt als een gortdroge zomer in Spanje. Denk aan het strakker managen van je debiteuren, het heronderhandelen van je betalingstermijnen of het afstoten van langzaam draaiende voorraden. Kortom: de liquiditeit ratio geeft je een waardevol seintje voordat het écht spannend wordt.

Wat is een goede liquiditeit?

Goede vraag. Want ‘voldoende geld op de rekening’ klinkt leuk, maar wat is nu precies voldoende? Om daar een antwoord op te geven, kijken we vaak naar de current ratio – oftewel: je vlottende activa (denk: banktegoed, voorraad, openstaande debiteuren) gedeeld door je kortlopende schulden (zoals leveranciers, loonbetalingen en belastingen).

De vuistregel? Een current ratio van tussen de 1,5 en 2 wordt meestal gezien als gezond. Dat betekent dat je 1,5 tot 2 keer zoveel snel beschikbaar geld hebt als dat je binnenkort moet betalen. Je kunt dus je rekeningen betalen én je houdt nog een beetje ademruimte over. Scoor je lager dan 1, dan betekent dat dat je schulden op korte termijn zwaarder wegen dan je beschikbare middelen. En dat is – laten we het netjes houden – niet ideaal.

Maar let op: wat als ‘gezond’ geldt, hangt ook af van je branche. Een supermarkt, met hoge omloopsnelheden en snelle cashflow, kan prima opereren met een lagere ratio dan bijvoorbeeld een productiebedrijf met lange doorlooptijden en veel voorfinanciering. Daarom is het slim om je cijfers ook te spiegelen aan branchegenoten.

En misschien nog wel belangrijker dan het getal zelf: de trend. Gaat je liquiditeit langzaam achteruit? Dan is het tijd om aan de rem te trekken (en bijvoorbeeld je debiteurenbeheer op te poetsen). Gaat-ie juist omhoog? Dan zit je waarschijnlijk op de goede weg – en kun je kijken of er ruimte is om te investeren.

Hoe verbeter je je liquiditeit?

Oftewel: hoe zorg je ervoor dat je niet elke maand op het nippertje je rekeningen zit te betalen, met klotsende oksels en een Excel-bestand dat je alleen nog maar stress bezorgt?

Als je liquiditeit achterblijft, is het tijd om aan een paar knoppen te draaien. Hier komen ze – praktisch, haalbaar en bewezen effectief.

1. Versnel je debiteurenbeheer (of: stuur die factuur nú)

Veel ondernemers vergeten het, maar geld verdienen begint pas écht als het op je rekening staat. En daar loopt het vaak mis. Je levert een dienst, stuurt de factuur weken later, en wacht daarna nóg langer tot je klant eindelijk betaalt. Intussen tikt je eigen huur, belasting of loonheffing vrolijk door.

De oplossing? Factureer direct na levering. Geen dag later. Zet in je voorwaarden een korte betalingstermijn – denk aan 14 dagen in plaats van de standaard 30 – en wees niet bang om een vriendelijke herinnering (of een iets minder vriendelijke) te sturen als de betaling uitblijft. Volgens Allianz Trade heeft effectief debiteurenbeheer directe impact op je liquiditeitspositie. Sneller factureren is dus sneller geld.

2. Onderhandel met je crediteuren (ja, ook zij kunnen flexibel zijn)

De andere kant van het verhaal: je eigen rekeningen. Veel ondernemers betalen die keurig op tijd – of zelfs te vroeg – uit angst om leveranciers te irriteren. Maar guess what: die leveranciers zijn ook ondernemers, en snappen heus dat jij je cashflow goed moet managen.

Onderhandel dus over je betaaltermijnen. Vraag bijvoorbeeld of je in plaats van binnen 14 dagen, pas binnen 30 dagen kunt betalen. Of werk met gespreide betalingen. Hoe later je hoeft te betalen, hoe langer je geld beschikbaar blijft – en dat scheelt.

3. Beheer je voorraden slimmer (minder voorraad = meer vrijheid)

Elke doos in je magazijn is geld dat stil ligt. En stil geld is niet bepaald handig als je juist probeert liquide te blijven. Kijk daarom kritisch naar je voorraadbeheer. Wat ligt er al maanden te verstoffen? Welke producten draaien snel, en welke minder?

Zet je inkoopdata naast je verkoopcijfers en bestel op basis van échte vraag. Zo voorkom je dat je duizenden euro’s vastzet in producten die je pas over zes maanden weer verkoopt. Volgens Rabobank is goed voorraadbeheer een van de snelste manieren om je werkkapitaal vrij te maken. Dat is liquiditeit in de praktijk.

4. Overweeg alternatieve financiering (de reddingsboei zonder bank)

Heb je alles geoptimaliseerd, maar blijft er tijdelijk een gat? Dan kan een stukje overbruggingsfinanciering je lucht geven. Denk aan factoring – waarbij je je facturen verkoopt aan een derde partij – of een kortlopende zakelijke lening.

Let op: dit zijn geen langetermijnoplossingen, maar ze kunnen je wel net die boost geven om een cashflowdipje op te vangen. Platformen als BridgeFund (hi! 👋) maken het mogelijk om zonder gedoe binnen 24 uur financiering op je rekening te hebben. En dat scheelt weer stress én slapeloze nachten.

5. Werk met een liquiditeitsbegroting (voorkomen is beter dan genezen)

Last but zeker not least: kijk niet alleen naar vandaag, maar ook naar volgende maand – of dat kwartaal waarin je altijd minder omzet draait. Met een liquiditeitsbegroting breng je je verwachte inkomsten en uitgaven in kaart. Zo zie je pieken en dalen van tevoren aankomen en kun je anticiperen, in plaats van brandjes blussen. Gebruik een simpel Excel-bestand, boekhoudsoftware of een tool zoals die van je bank. Het kost je een uurtje om op te zetten, maar het levert je weken aan rust op.

Liquiditeit en solvabiliteit: twee kanten van dezelfde medaille

Naast liquiditeit is solvabiliteit een belangrijke financiële indicator. Waar liquiditeit draait om je korte termijn betaalcapaciteit – dus of je morgen je rekeningen kunt betalen – kijkt solvabiliteit juist naar de langere adem: ben je in staat om ál je schulden af te lossen, ook op de lange termijn?

Solvabiliteit meet in feite hoe stevig je bedrijf er financieel voorstaat. De meestgebruikte formule is:

Solvabiliteit = (Eigen vermogen / Totaal vermogen) x 100%

Stel: je hebt €100.000 aan eigen vermogen en €300.000 aan totaal vermogen (dus inclusief schulden), dan is je solvabiliteit 33%. Dat betekent dat één derde van je bedrijf gefinancierd is met eigen geld, en twee derde met vreemd vermogen. Over het algemeen geldt: hoe hoger dat percentage, hoe gezonder je bedrijf er op papier uitziet.

Maar let op: een hoge solvabiliteit is mooi, maar zegt nog niets over of je deze maand je leveranciers kunt betalen. En andersom geldt hetzelfde: je kunt vandaag liquide zijn, maar als je structureel meer schulden dan eigen vermogen hebt, zit je op termijn alsnog in de gevarenzone. Daarom wordt er bij financiële analyses vaak naar beide gekeken. Banken, investeerders en ook partijen zoals BridgeFund willen graag weten: ben je nu én straks in control?

Kortom: liquiditeit en solvabiliteit vullen elkaar aan. Liquiditeit zorgt ervoor dat je nú kunt ondernemen zonder te struikelen, solvabiliteit geeft vertrouwen dat je ook over een jaar nog staat. Beiden verdienen dus je aandacht – of je nu net gestart bent of al jaren meedraait. Je hebt er niets aan om financieel topfit te lijken op papier, als je ondertussen het salaris van je personeel niet kunt overmaken. En andersom: een mooie bankrekening is fijn, maar als je totale schuldenberg blijft groeien, gaat dat op den duur schuren.

Wil je weten hoe het met jouw liquiditeit en solvabiliteit gesteld is? Dan is een quick scan van je cijfers vaak al een goed begin. Of vraag je boekhouder om even met je mee te kijken – grote kans dat je binnen een halfuur inzichten hebt waarmee je stappen kunt zetten.

Zonder liquiditeit sta je stil – en daar houden we bij BridgeFund niet van

Bij BridgeFund geloven we dat ondernemen draait om vooruitgang. Maar om te kunnen groeien, moet je eerst kunnen draaien. En daar komt liquiditeit om de hoek kijken. Want zonder voldoende cash om je rekeningen, salarissen en btw-aangiftes op tijd te betalen, sta je stil. En dat is zonde – zeker als je eigenlijk prima draait, maar simpelweg even op je geld zit te wachten.

Gelukkig kun je daar iets aan doen. Slim debiteurenbeheer, betere afspraken met leveranciers, voorraad optimaliseren… het helpt allemaal. Maar soms is het ook gewoon fijn als er snel extra lucht komt. Bijvoorbeeld met een kortlopende zakelijke lening, zónder dat je door allerlei hoepels hoeft te springen. Daar zijn wij voor. Bij BridgeFund krijg je binnen een paar klikken inzicht in je mogelijkheden – en staat het geld vaak dezelfde dag nog op je rekening. Want wij houden niet van stilstand. Jij waarschijnlijk ook niet.