Wat is de betekenis van durfkapitaal?

Durfkapitaal (ook wel Venture Capital genoemd) is een financieringsvorm waarbij investeerders kapitaal verstrekken aan startups en snelgroeiende bedrijven met veel potentie, maar ook een hoog risico. In ruil voor de investering krijgen zij vaak aandelen en soms inspraak in de bedrijfsvoering.

Omdat het risico hoger ligt dan bij traditionele bedrijfsfinanciering, verwachten investeerders een hoger rendement. Ze hopen dat de onderneming snel groeit en uiteindelijk wordt overgenomen of naar de beurs gaat.

Uit cijfers van de Nederlandse Vereniging van Participatiemaatschappijen (NVP) blijkt dat er in 2023 ruim €1,5 miljard werd geïnvesteerd in Nederlandse startups via durfkapitaal. Dit laat zien dat er volop kansen zijn voor innovatieve bedrijven die op zoek zijn naar groeifinanciering.

Durfkapitaal kan groeimogelijkheden bieden, maar investeerders willen vaak zeggenschap. Zorg voor duidelijke afspraken over de invloed van investeerders.

• Carine
• Business Controller

Waarom kiezen voor durfkapitaal?

Als je een startup of snelgroeiend bedrijf hebt, merk je al snel dat traditionele financiering niet altijd een optie is. Banken willen zekerheid, en als je nog geen winst draait, is een zakelijke lening vaak lastig te krijgen. Dat is waar durfkapitaal in beeld komt. Maar waarom zou je eigenlijk voor deze vorm van financiering kiezen? Wat maakt het anders dan een lening of andere investeringsvormen? Zoals je inmiddels vast al hebt geraden: deze vragen gaan we voor je beantwoorden.

De voordelen van durfkapitaal

Durfkapitaal kan de sleutel zijn tot een vliegende start en snelle groei. Het biedt niet alleen financiële steun, maar ook waardevolle strategische voordelen.

1. Toegang tot groeikapitaal zonder directe terugbetaling

Bij een zakelijke lening moet je vanaf dag één rente betalen en maandelijks aflossen. Dat betekent dat je cashflow direct onder druk komt te staan, terwijl je bedrijf misschien nog niet eens winst maakt. Bij durfkapitaal werkt het anders. Investeerders steken geld in je bedrijf in ruil voor aandelen. Ze verdienen pas als jouw bedrijf groeit, winst maakt of wordt overgenomen. Dit geeft je de financiële ruimte om te investeren zonder de constante druk van maandelijkse betalingen.

Voorbeeld: Je hebt een innovatieve softwareoplossing ontwikkeld. Je hebt een team nodig, marketingbudget en middelen om de technologie door te ontwikkelen. Met een traditionele lening moet je binnen een paar maanden beginnen met terugbetalen, of je nu winst maakt of niet. Met durfkapitaal kun je je eerst richten op groei en winstgevendheid, voordat er rendement wordt verwacht.

2. Meer dan alleen geld: kennis, netwerk en strategische begeleiding

Durfinvesteerders zijn vaak meer dan alleen kapitaalschieters. Ze hebben ervaring met het opschalen van bedrijven en een netwerk dat jou verder kan helpen.

• Strategisch advies: Investeerders hebben vaak ervaring in jouw branche en kunnen je helpen bij belangrijke beslissingen over productontwikkeling, marketing en internationalisering.
• Toegang tot talent: Investeerders hebben vaak connecties met ervaren professionals en kunnen helpen bij het aantrekken van een sterk managementteam.
• Netwerk van potentiële klanten en partners: Veel VC’s (venture capitalists) hebben bestaande relaties met grote bedrijven, wat deuren kan openen naar nieuwe klanten en samenwerkingen.

Een mooi voorbeeld is hoe grote techbedrijven als Uber en Airbnb hun eerste stappen zetten met durfkapitaal. Naast geld kregen ze directe toegang tot experts en groeistrategieën die hen hielpen snel wereldwijd uit te breiden.

3. Snellere groei en schaalbaarheid

In markten waar snelheid essentieel is, kan durfkapitaal een enorm voordeel zijn. Hoe sneller je groeit, hoe groter je voorsprong op de concurrentie.

Denk aan:

• Toptalent aantrekken: Je kunt sneller specialisten aannemen en een sterk team bouwen.
• Productontwikkeling versnellen: Snellere iteraties en verbeteringen op basis van gebruikersfeedback.
• Nieuwe markten betreden: Internationale expansie of uitbreiding naar nieuwe klantsegmenten.

In sectoren zoals fintech, biotech en e-commerce kan durfkapitaal het verschil maken tussen marktleider worden of achter de feiten aanlopen.

De nadelen van durfkapitaal

Durfkapitaal klinkt als de ideale financiering, maar het is niet zonder nadelen. Investeerders nemen risico, en dat betekent dat ze er iets voor terug willen.

1. Zeggenschap afstaan: ben je nog de baas?

Durfinvesteerders nemen vaak aandelen in je bedrijf. En hoe meer aandelen zij hebben, hoe minder controle jij zelf hebt.

Dat betekent:

• Meebeslissers in strategische keuzes: Van productontwikkeling tot internationale uitbreiding, investeerders willen inspraak.
• Mogelijke beperkingen op uitgaven: Sommige investeerders willen zeggenschap over hoe hun kapitaal wordt ingezet.
• Potentiële conflicten: Wat als jij wilt groeien op de lange termijn, maar investeerders hun winst zo snel mogelijk willen zien?

Voorbeeld: Je hebt een duurzaam kledingmerk en wilt organisch groeien met een focus op ethische productie. Je investeerder dringt echter aan op snelle expansie naar goedkope productielocaties. Dit kan leiden tot spanningen en strategische meningsverschillen.

Wil je volledige controle behouden? Dan is een zakelijke lening misschien een betere optie.

2. De druk om snel te groeien

Durfinvesteerders willen rendement. Hun doel is om binnen 5 tot 10 jaar een forse winst te maken, vaak via een beursgang of overname. Dit betekent dat er druk ligt op:

• Snelle opschaling: Je moet binnen korte tijd bewijzen dat je bedrijf winstgevend kan worden.
• Hoge targets: Investeerders verwachten exponentiële groei, geen langzame en stabiele winst.
• Veel concurrentie: Startups die VC-geld hebben aangenomen, concurreren vaak agressiever met elkaar om marktaandeel.

Voor ondernemers die graag hun eigen tempo bepalen, kan dit een struikelblok zijn.

3. Verdunning van je aandelenbelang

Bij elke investeringsronde geef je een deel van je bedrijf op. Dit heet aandelenverwatering.

• In de eerste investeringsronde geef je bijvoorbeeld 20% van je aandelen aan een investeerder.
• In de volgende ronde komt er een nieuwe investeerder bij, en moet je opnieuw een deel van je aandelen verkopen
• Tegen de tijd dat je bedrijf echt succesvol is, kan het zijn dat jij als oprichter nog maar 30% van de aandelen in handen hebt.

Dit hoeft geen probleem te zijn als je bedrijf miljoenen waard wordt. Maar als je uiteindelijk besluit je bedrijf te verkopen, kan het voelen alsof je hard hebt gewerkt voor een relatief klein aandeel in de opbrengst.

Voorbeeld: Je start een techbedrijf en haalt in de eerste fase €1 miljoen op in ruil voor 25% van de aandelen. Drie investeringsrondes later heb je nog 35% van je bedrijf in handen. Als je bedrijf uiteindelijk voor €100 miljoen wordt verkocht, verdien jij als oprichter ‘maar’ €35 miljoen – terwijl je ooit 100% had.

Heb je financiering nodig zonder aandelen te verkopen? Kijk dan eens naar zakelijk krediet.

Hoe werkt een durfkapitaalinvestering?

Een durfkapitaalinvestering draait niet alleen om geld ophalen, maar vooral om het vinden van de juiste investeerder, het opbouwen van vertrouwen en het bewijzen dat jouw bedrijf een exponentiële groeipotentie heeft. Het proces verloopt in verschillende fasen, waarbij elke financieringsronde zijn eigen doel en type investeerder heeft.

De financieringsrondes: van idee tot beursgang

Durfinvesteerders stappen meestal in bij bedrijven die zich in een vroege groeifase bevinden. Dat gebeurt niet in één keer, maar via meerdere financieringsrondes. Elke ronde heeft een specifiek doel en trekt een ander type investeerder aan.

1. Seed Capital: de eerste financiering

Seed capital is het allereerste geld dat je ophaalt om een product of dienst te ontwikkelen. In deze fase draait alles om het bouwen van een proof of concept: je hebt een goed idee en een visie, maar nog geen bewezen markt.

• Waar gebruik je het voor? Productontwikkeling, marktonderzoek en het opbouwen van een eerste klantenbasis.
• Wie investeert? Meestal particuliere investeerders zoals Business Angels of FFF: Friends, Family & Fools – de mensen die jou (en je idee) blind vertrouwen.
• Hoeveel kun je ophalen? Dit verschilt per sector, maar vaak tussen de €50.000 en €500.000.

Een bekend voorbeeld: Facebook haalde in 2004 een investering van $500.000 op bij Peter Thiel, een van de eerste investeerders in de techwereld. Dit hielp Zuckerberg om zijn platform verder te ontwikkelen en op te schalen.

2. Series A: de groeifase en product-market fit

Zodra je hebt bewezen dat je product of dienst werkt, is het tijd om op te schalen. In de Series A-fase draait alles om het vinden van product-market fit en het schalen van het bedrijf.

• Waar gebruik je het voor? Groeistrategieën, het uitbreiden van je team en het aantrekken van meer klanten.
• Wie investeert? Venture Capitalists (VC’s), professionele investeringsmaatschappijen die specifiek op zoek zijn naar bedrijven met snelle groeipotentie.
• Hoeveel kun je ophalen? Afhankelijk van de markt en het groeipotentieel varieert dit van enkele miljoenen tot tientallen miljoenen euro’s.

Tijdens Series A verwachten investeerders vaak al enige tractie – concrete bewijzen dat er vraag is naar je product. Dit kan zijn in de vorm van omzetgroei, een groeiend klantenbestand of sterke gebruikersdata.

3. Series B en verder: internationale expansie en opschalen

Je hebt een bewezen product, een groeiend klantenbestand en een sterke marktpositie. Nu wordt het tijd om écht groot te denken. Series B en latere rondes zijn bedoeld voor bedrijven die internationaal willen uitbreiden, concurrenten willen overnemen of zich voorbereiden op een beursgang.

• Waar gebruik je het voor? Internationale expansie, strategische overnames en verdere productontwikkeling.
• Wie investeert? Naast VC’s stappen nu ook Private Equity-fondsen en strategische investeerders in.
• Hoeveel kun je ophalen? Series B-investeringen beginnen vaak bij €10 miljoen en kunnen oplopen tot honderden miljoenen.

Veel techbedrijven doorlopen meerdere financieringsrondes voordat ze winstgevend worden. Bekende voorbeelden zijn Uber en Airbnb, die beide in meerdere rondes miljarden ophaalden voordat ze de beurs op gingen.

Hoe bepaal je de waarde van je bedrijf?

Een van de grootste vragen bij het ophalen van durfkapitaal is: hoeveel aandelen moet je weggeven voor de investering? De waardering van je bedrijf bepaalt hoeveel kapitaal je kunt ophalen en hoeveel zeggenschap je behoudt. Er zijn verschillende methoden om de waarde van je bedrijf te bepalen, maar investeerders kijken vooral naar deze factoren:

1. Omzet en groeipotentie

• Hoe snel groeit je omzet?
• Heb je een schaalbaar businessmodel?
• Wat is de verwachte groei de komende 3 tot 5 jaar?

Investeerders willen zien dat jouw bedrijf niet alleen nú geld verdient, maar ook een exponentieel groeipad heeft.

2. Marktpotentieel: hoe groot is je speelveld?

Een startup die zich richt op een nichemarkt van een paar miljoen euro zal anders gewaardeerd worden dan een bedrijf dat zich in een miljardenmarkt begeeft. Investeerders vragen zich af:

• Hoe groot is de totale markt (Total Addressable Market, TAM)?
• Wat is jouw realistische marktaandeel binnen 5-10 jaar?
• Zijn er nog veel kansen om uit te breiden?

Een bedrijf dat in een opkomende sector zit (bijvoorbeeld AI of groene energie) kan vaak een hogere waardering krijgen vanwege de enorme groeipotentie.

3. Concurrentie: hoe uniek is je propositie?

• Wie zijn je directe concurrenten en hoe onderscheid je je?
• Heb je patenten, unieke technologie of andere ‘moats’ die je beschermen?
• Kun je snel opschalen zonder dat concurrenten je kopiëren?

Investeerders willen risico’s minimaliseren. Hoe minder concurrentie en hoe sterker je positie, hoe hoger je waardering.

4. Het team: heb je de juiste mensen aan boord?

Bij startups draait het niet alleen om het product, maar vooral om de mensen erachter. Investeerders kijken naar:

• Ervaring en trackrecord van de oprichters
• De samenstelling van het kernteam (heb je de juiste skills aan boord?)
• De mate van betrokkenheid (hoe groot is de kans dat je team lang blijft?)

Sterke teams met bewezen ondernemers krijgen vaak een hogere waardering dan first-time founders zonder ervaring.

Onderhandelen over waardering: hoe voorkom je te veel verwatering?

Als je een investering ophaalt, geef je een deel van je bedrijf weg. Dit heet aandelenverwatering en kan op lange termijn invloed hebben op jouw controle over het bedrijf.

Een voorbeeld:

• Stel, je bedrijf wordt gewaardeerd op €5 miljoen en je haalt €1 miljoen op in een investeringsronde.
• Dat betekent dat investeerders in ruil voor hun geld 20% van de aandelen krijgen.
• In een volgende ronde wordt je bedrijf gewaardeerd op €20 miljoen en haal je nog eens €5 miljoen op.
• Als je geen goede onderhandeling voert, kun je uiteindelijk minderheidsaandeelhouder worden in je eigen bedrijf.

Tip: Onderhandel slim over je waardering en zorg ervoor dat je niet te veel zeggenschap verliest. Een financieel adviseur of advocaat kan je hierbij helpen.

Alternatieven voor durfkapitaal

Is durfkapitaal niet de juiste oplossing voor jouw bedrijf? Er zijn ook andere financieringsopties die beter kunnen passen bij jouw situatie.

1. Zakelijke lening

Wil je liever geen aandelen afstaan? Een zakelijke lening kan een goed alternatief zijn. Met een lening behoud je volledige zeggenschap over je bedrijf, terwijl je toch over extra kapitaal beschikt. Bekijk hoe een zakelijke lening bij BridgeFund werkt.

2. Crowdfunding

Een andere populaire optie is crowdfunding. Hierbij haal je kapitaal op bij een grote groep kleine investeerders. Dit kan een goed alternatief zijn als je een innovatief product hebt en tegelijkertijd een community wilt opbouwen.

3. Subsidies en regelingen

De Nederlandse overheid stimuleert innovatie en ondernemerschap met verschillende subsidies en regelingen. Denk bijvoorbeeld aan de Innovatiekrediet-regeling of de WBSO (Wet Bevordering Speur- en Ontwikkelingswerk). Wil je weten welke subsidies er voor jou beschikbaar zijn? Check dan de website van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO).

Is durfkapitaal iets voor jou?

Durfkapitaal is een krachtige financieringsvorm die bedrijven kan helpen met snelle groei en innovatie. Maar het is niet voor iedereen weggelegd. Voordat je in zee gaat met investeerders, moet je jezelf een paar vragen stellen:

• Wil ik een deel van mijn bedrijf afstaan?
• Kan ik omgaan met de druk van investeerders?
• Is mijn bedrijf geschikt voor snelle groei?

Als je deze vragen met “ja” beantwoordt, kan durfkapitaal een mooie kans zijn om je onderneming naar een hoger niveau te tillen. Ben je op zoek naar financiering zonder zeggenschap af te staan? Bekijk dan onze zakelijke lening en ontdek hoe je snel en flexibel kapitaal kunt verkrijgen.