Het onzichtbare plafond
In de opstartfase ga je van niets naar iets. Elke nieuwe opdracht brengt groei. Je neemt personeel aan, huurt een bedrijfspand en ontwikkelt een merkidentiteit. Deze stappen brengen je business goed in beweging, maar op een bepaald moment stagneert de natuurlijke groei. Wat je ook probeert, het lijkt alsof je organisatie niet verder wil ontwikkelen. Je zit klem onder een onzichtbaar plafond: welkom op het eindstation van de eerste groeifase.
Groeifases van je bedrijf
Groei herken je in het begin vooral aan het aantal werknemers en de omzet. Die stijging gaat niet rechtlijnig, maar in fases. De grootte van je bedrijf volgt golfbewegingen van een paar jaar. De reden dat je stopt met groeien is iedere keer anders. De grote uitdaging ligt dan ook in het herkennen van de remmende factor.
Herken het probleem
Ondernemers zijn uitstekend in staat om externe problemen te herkennen en daar een oplossing voor te bedenken. Bij onvoldoende omzetpotentie, ligt het voor de hand dat je het marktgebied uitbreidt. Praktische problemen met de productie fix je met een andere leverancier. En een dip in traffic vang je op met een ludieke marketingactie. So far, so good.
Behoefte aan een groeistrategie
Maar, als de bedrijfscrisis intern is, wordt het dilemma ingewikkelder. Zeker als je zelf onderdeel van het systeem bent, is het lastig om je vinger op de exacte oorzaak te leggen. Zelfs als je erachter komt wat er fout gaat, blijft het gissen naar de oplossing. Hoe beter de zaken gaan, hoe complexer je organisatie wordt. Op een gegeven moment is een solide structuur geen luxe meer, maar een bittere noodzaak. Maar hervorming gaat niet vanzelf, daar moet je bij helpen. Wat jij nodig hebt, is een groeistrategie!
Groeistrategieën
Aan het eind van elke groeifase bots je tegen een plafond. Om daar doorheen te breken, heb je een groeistrategie nodig. Het succes van een strategie hangt niet alleen af van de uitvoering, maar ook van de gestelde doelen. Die kan je niet specifiek genoeg formuleren. Alleen dan snapt het team waar je naartoe wil. En wanneer de missie geslaagd is.
S.M.A.R.T. KPI’s
Een strategie koppel je aan een of meerdere doelen: Key Performance Indicators (KPI’s). Duidelijke doelen zijn S.M.A.R.T. geformuleerd: Specific, Measurable, Achievable, Relevant en Time bound. Dat maakt het voor iedereen helder wat er wanneer gehaald moet worden.
Groeistrategie voorbeelden
Om je op weg te helpen, hebben we 6 direct uitvoerbare groeistrategieën onder elkaar gezet. Afhankelijk van het plafond waar je bedrijf op dit moment tegenaan duwt, kies je de tactiek die voor jou het beste is.
Groeistrategie 1: Kostenbesparing
Zonde als het geld dat aan de ene kant binnenkomt, er aan de andere kant weer uitvliegt. Met een actuele uitdraai van alle kostenposten kom je erachter waar je kan besparen. Valt er te bezuinigen op het energiecontract? Zit er geen overlap in verzekeringen? Kan je duurzame bouwmaterialen voordelig in bulk kopen? Is de ROAS van die Google Ads campagne nog gezond? Welke freelancers kunnen we vervangen door vast personeel?
Kostenoptimalisatie is niet hetzelfde als overal op besparen. Oplossingen op korte termijn heb je weinig aan, als je niet ook blijft innoveren. Bezuinig door je processen efficiënter in te richten, niet door in te leveren op de kwaliteit van je product. Het opbouwen van je bedrijfsimago kost veel tijd, het afbreken ervan gaat razendsnel.
Voorbeeld KPI’s rondom kostenbesparing
- Huisvestingskosten: max. 10% van de omzet
- ROAS Google Ads: min. 500%
- Freelancekosten: max. 25% van totale personeelskosten
Groeistrategie 2: Hr-afdeling
Een bedrijf dat groter wordt, krijgt te maken met een groeiend team. Voor het aantrekken en behouden van talent kan je vroeg of laat niet meer zonder speciale hr-afdeling. Niet alleen voor administratieve taken als urenregistratie en ziekmeldingen, maar ook om kritisch te kijken of mensen wel op de juiste plek zitten. Sinds de opstart zijn er functies ontstaan die je misschien slimmer kan indelen.
Werknemers noemen hun eigen ontwikkeling als een van de belangrijkste voorwaarden om ergens te werken. Om ze optimaal te supporten in het bereiken van hun persoonlijke doelen, plant hr evaluatiegesprekken in en wordt een archief bijgehouden. Als iemand ergens mee zit, is een gesprek met de hr-medewerker laagdrempeliger (en vaak ook eerlijker) dan met de eigenaar. Hr-kosten betalen zich ruimschoots terug in tevreden en gemotiveerd personeel.
Voorbeeld KPI’s rondom hr-afdeling
- Arbeidsduur per werknemer: min. 2 jaar
- Werkwaardering: min. 7,5
- Invultijd nieuwe vacature: max. 5 weken
Groeistrategie 3: Product
Je product vormt de kern van je bedrijf. Dit is wat mensen kopen. Als je groei afvlakt, kan dat betekenen dat de markt verzadigd is. Alle bejaarde elektrische fietsers hebben inmiddels een helm, de trend rondom hennep tuinbroeken is voorbij en de vraag naar covid-testjes is inderdaad niet meer zo hoog.
Gelukkig ben je naast ondernemer, ook uitvinder. Neemt de vraag af, dan bedenkt je creatieve geest gewoon een nieuw product. Voel je op dit moment even wat minder aan waar mensen behoefte aan hebben? Dan kan je altijd nog vertrouwen op data-analyse. Door je als online consument te gedragen kom je er snel achter waar de markt op dit moment naar vraagt. Toch lekker om zo van de research van grote bedrijven te profiteren.
Voorbeeld KPI’s rondom product
- Verkoopaantal per maand: min. 3 pallets
- Omloopsnelheid voorraad: max. 3 weken
- Klanttevredenheid: min. 70% 4 sterren review
Groeistrategie 4: Markt
Marktuitbreiding is groei in de letterlijke zin. Een groter afzetgebied betekent een berg aan potentiële nieuwe klanten. De strategie hangt af van wat je verkoopt. Voor een glazenwasser is er misschien geen reden om op te schalen naar een andere gemeente, maar een zzp-boekhouder of warmtepompinstallateur kan ook klanten uit een grotere regio halen.
Een treetje hoger is om je product in heel Nederland aan te bieden. Hoogste tijd dat je fysieke streekproduct, zoals Limburgs abdijbier of Zeeuws zeezout, nationaal verkrijgbaar is. Je kan de distributie zelf regelen, of je probeert op het schap van een grote retailer te komen. Dat laatste zet je marge onder druk, maar zo profiteert je merk wel van een landelijke afzetmarkt.
De volgende stap is je internationale doorbraak: de Benelux, Europa of zelfs verder. Dankzij online reuzen als Amazon kan iedereen z’n product tot in elke uithoek van de wereld verkopen. Een meertalige website, lokale klantenservice en een (online) marketingpartner vergroten je kans op buitenlands succes. Wie weet slaan je gerecyclede zonnebrillen in IJsland veel beter aan dan hier.
Voorbeeld KPI’s rondom markt
- Verkrijgbaar in min. 100 winkels in min. 5 landen
- Marktaandeel Spanje min. 12%
- Min. 5k Instagram volgers uit Spanje
Groeistrategie 5: Naamsbekendheid
Leuk dat je beste vriendin en je ouders je merknaam kennen, maar dat is nog geen denderend succes. Als je echt wil doorbreken bij het grote publiek, moet je serieus werk maken van je naamsbekendheid.
Om een matig product populair te maken, heb je diepe zakken nodig. Als je daarentegen kwaliteit verkoopt en je doelgroep goed kent, kom je ook zonder groot budget een heel eind. Wat je nodig hebt is sterke merkpositionering (duidelijke missie en killer pay-off), authentieke content (laat bijvoorbeeld de community aan het woord) en slim gebruik van marketingkanalen (schiet gericht met micro-influencers en retail-partnerships).
Voorbeeld KPI’s rondom naamsbekendheid
- Naamsbekendheid online enquête 25%
- Zoekopdrachten op merknaam 5k per maand
- 20k TikTok volgers
Groeistrategie 6: Duurzaamheid
Bedrijven zonder duurzaam beleid zijn een uitstervend ras. Consumenten kopen niet alleen het product, maar ook waar het merk voor staat. Als duurzaamheid voor jou nu nog ‘groen gedoe’ betekent, is het een no-brainer dat je hiermee je volgende groeifase activeert.
Start met onderzoeken hoe je ideale doelgroep tegen duurzaamheid aankijkt. Kleine stapjes kunnen al grote impact hebben. Kan je gebruikte producten hergebruiken, om zo je productieproces circulair te maken? Kan je je verse aanbod afstemmen op de seizoenen? Is er een duurzaam alternatief voor de verpakkingen? Welke aanpassing is nodig voor een COâ‚‚-neutraal kantoor?
Een duurzame positionering geeft je een ijzersterk voordeel ten opzichte van de concurrentie. De kunst is om hier subtiel over te communiceren. Voor jou is het namelijk de gewoonste zaak van de wereld dat boeren in Burkina Faso een ‘fair price’ ontvangen voor hun koffiebonen. Pas wel op dat je jezelf niet groener presenteert dan je werkelijk bent (greenwashing), behalve als je erop kickt om publiekelijk aan de schandpaal genageld te worden.
Voorbeeld KPI’s rondom duurzaamheid
- Bedrijfsgebouwen en transport COâ‚‚-neutraal
- 50% van grondstoffen binnen straal van 50km
- Ingrediënten 100% biologisch
Jezelf misbaar maken
Naast de 6 concrete groeistrategieën hierboven, hebben we tot slot nog een overkoepelende tip voor je. Een essentiële voorwaarde om verder te groeien, is namelijk om jezelf misbaar te maken.
Helicopterview
Een goed geoliede organisatie blijft ook zonder jouw dagelijkse leiding op koers. Daardoor kan je met een helicopterview naar je eigen business kijken. Zo ontstaat ruimte voor nieuwe ideeën. Maar… loslaten is rete-spannend. Net als ouders die hun volwassen kind uit huis zien gaan, bezorgt het vooruitzicht om commercieel overbodig te zijn je waarschijnlijk rillingen.
Regie uit handen geven
Het belangrijkste verschil tussen een start-up en een scale-up is de afhankelijkheid van de oprichter. In de opstartfase moeten de missie en visie nog vertaald worden naar de organisatie. Met vallen en opstaan wordt je idee steeds duidelijker en concreter. Je team vult zich met mensen die elkaar versterken en in jou geloven. Dan breekt het moment aan dat je de regie van je baby uit handen geeft. Holy moly, wat spannend!
Moment van de waarheid
Helaas, binnen een paar weken wordt de euforie ingehaald door frustratie. Met pijn in je ogen aanschouw je de ene verkeerde beslissingen na de andere. Hoe erg je lijf ook jeukt om in te grijpen, trap niet in de val om zelf de controle weer over te nemen. Als je blijft vertrouwen op je kraakhelder gedefinieerde doelen, wordt je gegarandeerd beloond met de hoofdprijs voor ondernemers: groei.